به گزارش حراج كن به نقل از مهر، برگزاری جلسات شركت های هرمی این روزها در اقتصاد ایران رونق زیادی گرفته است، به خصوص در ایام آخر هفته كه تعداد زیادی از كارمندان و كاسبان، وقت بیشتری دارند تا در جلسات مشترك با برخی به اصطلاح «سرگروهها» حضور یافته و بخت آزمایی كنند. همین چند سال پیش بود كه تب شركتهای هرمی و خرید و فروش های گلدكوئیستی در اقتصاد ایران آنقدر رونق گرفته بود و در نهایت، عده اندكی سود كردند و عده بیشتری، ضرر. حال هم همین شركتهای هرمی دوباره در اقتصاد ایران در حال شكل گرفتن هستند، اما این بار تنها پول و ریال نیست كه درگیر می شود؛ بلكه این ارزهای كشور است كه آن هم در شرایطی كه حتی یك دلار هم برای اقتصاد ایران باارزش است، به پای یكسری ژتون موهوم، و البته با سودای سود در این گونه معاملات، در حال خروج از كشور است و یا حتی اگر در داخل كشور هم بماند، در دست افرادی رد و بدل می گردد كه بیشتر رفتارهای دلال مابانه دارند و دلشان كمتر به حال تولید و اشتغال می سوزد. اكنون برخی با تشكیل شركتهای هرمی، آن هم در حوزه معاملات بیت كوین و برخی ژتون های این چنینی، تلاش دارند كه مردم را با سودای سودهای ۳۰- ۴۰ درصدی اغوا كرده و سرمایه های هر چند اندك آنها را در فضای نامساعد كسب و كار این روزهای ایران، جلب كرده و بدون اینكه آورده ای به آنها بدهند، فقط در ظاهر و با یك ژتون، تلاش كنند كه از آنها سوءاستفاده نمایند.
این درست همان چیزی است كه ناصر حكیمی، معاون بانك مركزی این روزها نسبت به وجود ردپای آن در اقتصاد ایران اخطار می دهد و می گوید، مردم دوباره با تله عده ای به دام نیفتند و سرمایه های خویش را از دست ندهند. معاون بانك مركزی اخطار داد كه مردم از خرید بیت كوین بعنوان ابزار مطمئن سرمایه گذاری خودداری كند؛ البته الان نمی توان گفت كه بیت كوین قانونی یا غیرقانونی است ولی اخطار می دهیم كه مردم نخرند. چون كه ریسك دارد، پس اخطار می دهیم كه مردم فریب نخورند و مواجه با پدیده ای مثل موسسات مالی غیرمجاز نشوند كه مالباخته نشوند و به سودای سود بیشتر در این مسیر وارد شوند به خصوص اینكه بازاریابی شبكه ای و هرمی در آن مشهود است و ما داریم رصد می كنیم و اخطار می دهیم.
وی اضافه كرد: از مردم پول گرفته می گردد و ژتونی داده می گردد كه مشخص نیست صحت و سقم آن چطور است پس مردم به این تبلیغات توجه نكنند. بیت كوین یك ارز رسمی نیست كه در شبكه رسمی معامله شود پس اگر صرافی ها این خرید و فروش را انجام می دهند متخلف هستند؛ معاون بانك مركزی با اشاره به اینكه با نهادهای نظارتی در مورد خرید و فروش ها صحبت شده ولی باید توجه داشت كه در مورد موسسات اعتباری غیرمجاز هم بانك مركزی نهادهای نظارتی را در جریان گذاشته بود ولی در عمل اتفاق دیگری افتاد. البته تقاضای موثر باید كم شود و ما به مردم اخطار می دهیم و نمی توانیم سكوت كنیم.
حكیمی اظهار داشت: مردم باید احتیاط كنند و در این حوزه در دام سوداگران نیفتند؛ این در شرایطی است كه خود بیت كوین از نظر فنی و تكنولوژیكی بحث قوی دارد ولی این ابزار نوسان دارد؛ یعنی به همان اندازه كه قیمت رشد یافته به همان اندازه هم قیمت ممكن كاهش یابد؛ پس كلاهبرداری روی این ابزار بسیار زیاد است؛ اكنون بیت كوین كم كم در حال حركت به سمت گلدكوئیست است.
رضا غلامی، كارشناس اقتصادی به خبرنگار مهر می گوید: به نظر می رسد، علت مقبولیت بیت كوین را باید در ساختار نامتعارف بازار آن جستجو كرد. در طرف عرضه، تولید بیت كوین توسط فرآیندی ماشینی صورت می گیرد. برپایه ساختار این فرآیند، عرضه آن با نرخ فزاینده ای در حال كاهش است. از سوی دیگر، بدلیل مجهول و مخفی ماندن جریان آن، استفاده از این پول به شدت مورد توجه افراد متخلف، قاچاقچیان و پولشویان قرار گرفته است.
وی می افزاید: سفته بازان هم به علت رشد مداوم قیمت وارد بازار شده اند. بنابراین نمی توان گفت كه این تقاضاها واقعی هستند. علاوه بر این، بیت كوین در واقع یك عدد دیجیتالی است كه به سادگی در فضای مجازی به صدها قطعه كوچكتر تبدیل می گردد. همه این موارد سبب شده اند كه شكاف عرضه و تقاضای آن افزایش یافته و قیمت آن در حالی كه هیچ ارزش مالی یا ذاتی ندارد، افزایش یابد.
غلامی خاطرنشان كرد: افزایش مدام قیمت سبب افزایش مقبولیت آن شده و همینطور سبب شده كه بازار بیت كوین به بهشت قاچاقچیان و پولشویان تبدیل گردد. با همین دیدگاه برخی كشورها استفاده از آن را مجاز دانسته اند تا از این طریق بتوانند جریان حركت آن را با هدف جلوگیری از پولشویی و تخلفات مالی تحت نظارت خود درآورند؛ نكته دوم این كه برپایه اصل كارایی بازار سرمایه، بازده و ریسك دارایی ها در بلندمدت به گونه ای تغییر می كند كه در تمامی بازارها بازده به ازای هر واحد ریسك دارایی ها برابر شوند. با عنایت به این دیدگاه هم می توان گفت كه تولید بیش از ۵۰۰ درصد بازدهی به معنای وجود ریسك بالای آن در فضای نرمال است مگر آنكه بازار غیرواقعی شكل گرفته باشد.
به هرحال این روزها حتی سیاستگذار پولی هم نسبت به شكل گیری بازارهای سوداگرانه در مورد ژتون هایی همچون ژتون بیت كوینی اخطار داده است، ولی میتنیگهایی كه گوشه و كنار شهر این روزها برای معرفی این ارزها و خرید و فروش ژتون های آنها فعال شده است هم قابل انكار نیست و به نظر می رسد كه باید هر چه سریعتر نیروی انتظامی و قوه قضاییه نسبت به این مورد واكنش نشان داده و هر چه سریعتر وارد عمل شوند.